Verpakkingen combineren vele praktische eigenschappen. Ze beschermen de inhoud tegen invloeden van buitenaf, ze vereenvoudigen het transport en vergroten het gebruiksgemak.
Verpakkingen vormen bovendien een onmisbaar en effectief communicatiemiddel, waarmee veel meer dan alleen de inhoud zichtbaar wordt gemaakt. Vorm, kleur, beeld en typografie zorgen voor herkenning of hernieuwde aandacht bij de klant en bieden merkproducten de mogelijkheid zich te duidelijk onderscheiden van de concurrentie in de winkelschappen.
De bedrukking van de verpakking speelt – ongeacht de materiaalsoort van de verpakking een belangrijke rol in de waarde-perceptie van de klant en is dus medebepalend voor wat de consument bereid is te betalen voor een product. Algemeen geldt voor verpakkingen de regel: ‘unseen is unsold’.
ABN AMRO meldt op de website een productiegroei van de Nederlandse verpakkingsindustrie in 2017 en 2018 met respectievelijk 2,0 procent en 1,5 procent. Dit betekent een omzetstijging van circa 6,3 miljard euro in 2016 naar ongeveer 6,5 miljard euro in 2018. Belangrijkste drijfveren hiervoor zijn de aantrekkende consumentenbestedingen, de sterke toename van online retail-verkopen en de aanhoudende groei van de export.
De Rabobank verwacht in haar rapportage dat het gebruik van plastic verpakkingen – het grootste segment – groeit met 18 tot 20 procent in de periode 2017-2021.
De grote verscheidenheid aan materialen en toepassingen vormt een uitdaging voor zowel ontwerpers als drukkerijen. Uitstraling en kleur moeten immers steeds een eenheid blijven vormen en voldoen aan vaak strenge huisstijl- en kwaliteitseisen: ook als dezelfde verpakking in verschillende landen wordt geproduceerd, of als een merk gebruik maakt van zowel kartonnen als plastic verpakkingen.
De vraag naar hoogwaardige verpakkingen neemt toe. Waar eerst de A-merken het alleenrecht hadden op (dure) onderscheidende verpakkingen en gebruiksvriendelijke doseersystemen, zie je nu dat ook de eigen merken niet enkel een functionele verpakking kiezen. Dit heeft een gunstig effect op de marges van de verpakkingsmiddelenfabrikant. Op de langere termijn zijn er enkele ontwikkelingen die gunstig kunnen zijn voor de verpakkingsindustrie. Allereerst is de groei van on-the-go retailers.
Deze retailers vestigen zich op locaties waar veel mensen samenkomen, zoals trein- of busstations. De verpakkingen die zij verkopen zijn kleiner, omdat het vaak om one bite snacks of drankjes gaat. De groei van deze winkels weerspiegelt ook een verandering in mentaliteit, waarbij snelheid en gemak steeds belangrijker worden voor de consument.
In het verlengde van verpakkingen ligt point-of-sale materiaal. Ingenieuze uitklapsystemen, vaak van karton met opvallende displays, zorgen voor een actiegerichte verkoop en stuwen de omzet omhoog.